Wspomnienia z pracy w Muzeum Wojska w latach 1920-1945

Rok 2020 jest rokiem znamiennym. Przypadająca w nim 100.rocznica wielkiego zwycięstwa Wojska Polskiego w Bitwie Warszawskiej i innych bojów rozstrzygających wojnę z bolszewikami w 1920 roku zapadła już głęboko w świadomość polskiego społeczeństwa. Zwycięska wojna w równym stopniu ugruntowała odzyskaną niepodległość Rzeczpospolitej, co uchroniła Europę od ,,czerwonego zalewu".

Ale rok 2020 jest także szczególny w życiu Muzeum Wojska Polskiego - jest rokiem 100 - lecia powstania Muzeum, które zostało utworzone 22 kwietnia 1920 roku dekretem Naczelnego Wodza Wojska Polskiego Józefa Piłsudskiego. Czy to w lepszych, czy gorszych, a przez długie okresy nawet zupełnie złych czasach, Muzeum mimo różnych przeciwności trwało, trwa i działa nadal już od ponad wieku.

Osoba i historia życia Zofii Stefańskiej jest doskonałą ilustracją jednej z cech składowych - ludzi -,,definicji" Muzeum Wojska Polskiego przywołanej na początku tego wstępu. Bowiem muzealnik to wybór na całe życie, muzealnictwa nie można  nauczyć  się w szkole, na uczelni, te dają tylko podstawy. Codzienna, wieloletnia praktyka i relacja ,,mistrz - uczeń" kształtują dopiero prawdziwego muzealnika w warunkach swoistej ewolucji wymagającej czasu oraz nieprzerwanej  kontynuacji pokoleniowej.

Okoliczność ta w późniejszej historii Muzeum zbyt często umykała z pola widzenia, podobnie jak fakt, że czas jest wyznacznikiem funkcji muzeum. Zbiory są gromadzone, zabezpieczane, opracowywane i udostępniane w perspektywie nie jednego pokolenia, ale kolejnych, nie doraźnego celu, ale długofalowej idei. Materialne świadectwa naszej przeszłości i wiedza o nich mają  być fizycznym, jednoznacznym niepodważalnym dowodem naszej przeszłości dla przyszłych Polaków. Zbyt wiele z tych świadectw już straciliśmy w czasie naszej burzliwej, nie tylko XX - wiecznej historii. To także znajdziemy w relacji Zofii Stefańskiej, podobnie jak obraz czasów i ludzi, które ukształtowało podstawy polskiego muzealnictwa wojskowego.