Muzealnictwo Wojskowe. Tom 13.

Pod koniec listopada bieżącego roku do rąk Czytelników trafił kolejny, już trzynasty tom „Muzealnictwa Wojskowego”, reprezentacyjnego periodyku Muzeum Wojska Polskiego – największej i najstarszej placówki muzealnej Ministerstwa Obrony Narodowej, który z pewnością na trwałe wpisał się w minionych kilkudziesięciu latach w dorobek naukowy polskich muzeów wojskowych. Warto przypomnieć, że jego pierwszy tom ukazał się już w 1959 roku. Do chwili obecnej na łamach „Muzealnictwa Wojskowego” opublikowano ponad 200 artykułów, przyczynków i biografii. W gronie jego autorów nigdy nie brakowało wybitnych historyków i muzealników, o czym świadczą poszczególne tomy z lat 1959-2023.

Nowy tom naszego periodyku, tak jak zawsze, prezentuje różnorodne materiały, odzwierciedlające zarówno bogactwo zbiorów Muzeum, jak i istotne przejawy jego działalności.  Nic zatem dziwnego, że  tom trzynasty w dziale „Muzealnictwo” otwiera artykuł  Jarosława Godlewskiego Muzeum Wojska Polskiego na swoim – pierwsza własna siedziba, opisujący skrótowo historię naszej placówki i powstawanie jej nowej siedziby na terenie Cytadeli Warszawskiej. Towarzyszy mu tekst profesora Marka Chowańca z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Eksponat w świecie inscenizacji, bardzo ciekawie kreślący proces kreacji i tworzenia wystawy inaugurującej działalność Muzeum w nowym miejscu.

Tom 13 zawiera aż 18 interesujących artykułów. Nie sposób w krótkim tekście informacyjnym nawet pobieżnie wspomnieć o wszystkich, wymieńmy jednak niektóre z nich. Dział „Muzealnictwo” zamyka tekst Tomasza Szczepańskiego z Muzeum Katyńskiego Funkcjonariusze i pracownicy więziennictwa II Rzeczpospolitej w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie – na czterech cmentarzach ofiar zbrodni katyńskiej spoczywa nie mniej niż 326 osób związanych z polskim więziennictwem.

W dziale „Weksylologia” znajdziecie Państwo artykuł Jarosława Pycha Proporce Polskich Oddziałów Wartowniczych w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego. Oddziały te, nazywane także Polskimi Kompaniami Wartowniczymi, funkcjonowały od maja 1945 roku przy amerykańskich wojskach okupacyjnych na terenie Niemiec, Francji i Belgii.

Dział „Bronioznawstwo” otwiera pierwsza część obszernego i niezwykle bogato ilustrowanego materiału Wojciecha Krajewskiego Tarcze i pawęże w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego, poświęcony pięciu średniowiecznym pawężom oraz jednej tarczy drewnianej. Dział zamyka przyczynek do dziejów najnowszych – artykuł Mariusza Skotnickiego „Goliat” z Muzeum Wojska Polskiego, omawiający historię  niemieckiego pojazdu gąsienicowego Sd.Kfz. 303a, unieszkodliwionego 14 sierpnia 1944 roku w czasie walk na Muranowie przez ppłk. Jana Szypowskiego ps. „Leśnik”.

W dziale „Sztuka” zwracamy uwagę na tekst Agnieszki Stróżyk Nieoczekiwane odkrycie, czyli tajemnicza płaskorzeźba w pracowni konserwacji drewna Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Z kolei w dziale „Konserwacja” na szczególną uwagę  zasługuje materiał Diany Kułakowskiej, Marcina Petrusa i  Anny Rottau z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Średniowieczna tarcza krzyżacka (pawęż) ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego – kompleksowe badania techniki i technologii wykonania, znakomicie nawiązujący do wspomnianego powyżej artykułu Wojciecha Krajewskiego.

W „Muzealnictwie Wojskowym” nie zabrakło także kilku tekstów dotyczących historii wojskowości. Otwiera je artykuł Michała Oltona Polskie działania specjalne i dywersyjno-sabotażowe podczas powstania styczniowego (1863–1864), poświęcony żołnierzom tajnego, doborowego Oddziału V Żandarmerii Narodowej.

Mamy nadzieję, że zachęcimy Państwa do lektury najnowszego tomu „Muzealnictwa Wojskowego” i spotka się on z życzliwą oceną zarówno muzealników, historyków, jak i szerokiego grona Czytelników.